Nieuwe nationale feestdag: 3 november

Komende week vindt de presentatie van het nieuwe kabinet Rutte III plaats. Met haar maatregelen in het regeerakkoord wil kabinet zorgen voor meer nationale trots bij Nederlanders. Ik stel echter een andere oplossing voor: maak van 3 november een nieuwe nationale feestdag!

Afgelopen zomer waren we eind juli in Zwitserland. In de buurt van Neuchâtel, in het dorpje Le Landeron, vonden we een camping. Aanvankelijk wilden we daar enkele dagen staan. Het beviel ons zo goed, dat we besloten ervan een week te maken. Dat mocht, maar was nog niet zo eenvoudig, vertelde de campingeigenaresse. “Dinsdag 1 augustus is onze nationale feestdag. Komend weekend staat deze camping zo goed als helemaal vol.”

Zwitserse vlaggen op nationale feestdag

Dat bleek ook, vanaf donderdag zagen we de eerste Zwitserse vlaggetjes rond de campingplaatsen verschijnen. En in het weekend stond de camping helemaal vol.

Maar wat vieren de Zwitsers op 1 augustus? Op diverse sites vonden we het antwoord. Op 1 augustus 1291 bezegelden de 3 kantons Uri, Schwyz en Unterwalden een eeuwige bond, door elkaar hulp en ondersteuning te beloven. Deze bond vormt de kern van het huidige Zwitserland.

Feestdag uit historisch besef

Zo’n nationale feestdag vanuit historisch besef is niet vreemd. Veel landen vieren zo’n dag, zoals:

• Frankrijk: op 14 juli 1789 bestormden de Fransen de Bastille-gevangenis en daarmee begon de Franse revolutie.
• Curaçao: op 2 juli 1951 kwam de Eilandsraad voor het eerst bijeen en sinds 1984 geldt deze dag als ‘Dag van de Vlag’
• Verenigde Staten van Amerika: op 4 juli 1776 werd de onafhankelijkheid van de VS tegenover het Verenigd Koninkrijk bevestigd
• Duitsland: op 3 oktober 1990 hield de Duitse Democratische Republiek (DDR) op te bestaan en werd het samengevoegd met Bondsrepubliek Duitsland (BRD). Sindsdien is deze dag de dag van de Duitse eenheid

Onze nationale feestdag: Koningsdag

Uiteraard hebben we ook in Nederland zo’n nationale feestdag, om het gevoel van nationale eenheid te benadrukken: Koningsdag. Deze dag stamt uit 1885, toen liberale politici met een feest de nationale eenheid wilden benadrukken. Aangezien zij de monarchie als bindende factor zagen, kozen ze voor 31 augustus 1885. Dat was de verjaardag van toenmalig prinses Wilhelmina, waardoor  de dag als naam Prinsessendag kreeg. Toen koning Willem III in november 1890 overleed, veranderde de naam van deze feestdag in Koninginnedag.

Tot en met 1948 vierden de Nederlanders Koninginnedag op 31 augustus. Toen Wilhelmina troonsafstand deed, veranderde deze dag echter in 30 april: de verjaardag van haar opvolgster koningin Juliana. Om haar moeder te eren, besloot koningin Beatrix in 1980 deze dag in stand de houden. Na haar aftreden geldt 27 april sinds 2014 als Koningsdag, de verjaardag van koning Willem-Alexander.

Geen gevoel van nationale eenheid?

Maar blijkbaar zorgen de festiviteiten rond Koningsdag volgens het nieuwe kabinet Rutte III niet meer voor het benodigde gevoel van nationale eenheid van het Nederlandse volk. Dat is de enige conclusie die ik kan trekken, toen ik het nieuwe regeerakkoord las. Zo willen we dat het Wilhelmus een verplicht onderdeel van het onderwijs materiaal op scholen wordt. ‘Als kinderen het Wilhelmus niet meer leren op school, verliest het volkslied aan betekenis’, zo stelt het CDA op de eigen site. Maar volgens mij heb ik tijdens mijn geschiedenislessen hierover geleerd.

Ook wil Rutte III dat scholieren voortaan verplicht een bezoek brengen aan de Tweede Kamer en het Rijksmuseum. Volgens de 4 kabinetspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie kunnen ze zo kennis maken met de nationale geschiedenis en politiek.

3 november als nationale feestdag

Mede gezien de ophef rond deze plannen, heb ik een ander voorstel: maak van 3 november een extra nationale feestdag. Op die dag in 1848 werd de Nederlandse Grondwet afgekondigd, de basis van het huidige bestuurlijke stelsel in Nederland. Door van deze dag een nationale feestdag met bijbehorende activiteiten te maken, gaan mensen zich meer interesseren in de geschiedenis van ons land.

Zo’n feestdag kan uit diverse festiviteiten bestaan, waaronder een concert met allerlei liedjes over Nederland en de Nederlandse geschiedenis. Hierbij denk ik aan ‘Jan Klaassen was trompetter’ van Rob de Nijs, ’15 miljoen mensen’ van Fluitsma & Van Tijn en ‘Het Dorp’ van Wim Sonneveld, maar ook ‘Brabant’ van Guus Meeuwis, ‘Op fietse’ van Skik en ‘Oude Maasweg’ van The Amazing Stroopwafels.

Ook kan iedereen een rondleiding krijgen door gebouwen die van belang zijn in onze geschiedenis, zoals de Tweede Kamer, het Paleis op de Dam, Nieuwe Kerk in Delft en Paleis het Loo. En mensen kunnen de moord op Willem van Oranje, het beleg van ’s-Hertogenbosch en het Leids Ontzet naspelen.

Opgroeien, horeca, historisch besef, trots?

In Leiden gebeurt dit laatste overigens al: ieder jaar op 3 oktober viert deze stad het einde van de Spaanse belegering in 1574. “Als Leidenaar groei je hiermee op”, zei een Leidenaar op Radio 1 hierover. “Je leert het vanuit de horeca kennen. Vervolgens worden de traditionele onderdelen belangrijker en groeit het historisch besef.”

Vandaar ook mijn idee om van 3 november een extra nationale feestdag te maken. Door de Nederlandse cultuur en de Nederlandse geschiedenis op deze dag te benadrukken, groeit het historisch besef en onze gezamenlijke nationale trots.