Grote geheimen in de Cannerberg

Sinds januari 2012 is het voormalige NAVO-hoofdkwartier in de Cannerberg open voor het publiek. Voor ons een reden om naar Zuid-Limburg af te reizen en hier een kijkje te nemen.

Foto rechts: Plattegrond van het NAVO-hoofdkwartier in de Cannerberg

De rondleiding was zowel indrukwekkend als opmerkelijk. Indrukwekkend, gezien de activiteiten die de NAVO jarenlang zo’n 50 meter onder de grond op een oppervlakte van zo’n 6.750 hectare heeft ontwikkeld. Van 1953 tot 1993 gebruikte de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie de Cannerberg als verbindingscentrum en hoofdkwartier. Zij maakte hierbij gebruik van het logistieke werk dat de nazi’s, die deze groeve al in de Tweede Wereldoorlog gebruikten om V1- en V2-raketten de bouwen: hij hadden de vloer verhard en elektrische verlichting aangelegd.

Muuropschriften en foto’s

De rondleiding was opmerkelijk omdat slechts enkele opschriften op de mergelmuren en diverse foto’s aan die tijd doen terugdenken aan die geschiedenis. Om een idee te krijgen staan er nog enkele bureaus en bureaustoelen, maar verder is alles in het geheim opgeslagen of vernietigd. “Wat hier gebeurde, was strikt geheim”, verklaarde onze gids, die hier ook heeft gewerkt. “Alles wat hier in kwam, mocht er niet meer uit.”

Daarom heeft het tot januari 2012 geduurd, voordat het publiek dit voormalige NAVO-kantoor mocht bezichtigen. De 8 kilometer aan gangen, die genummerd van Main Street tot Foxtrot Street, herbergden een volledig ondergronds dorp. Inclusief een kapper en een golfbaan van 30 holes met kunstgras. Het idee dat dit een belangrijke plek was tijdens de Koude Oorlog, maakte op mij veel indruk.

Schoonmaak van € 40 miljoen

Overigens heeft het 9 jaar geduurd voordat al deze gangen volledig leeg en schoon waren. Er was namelijk asbest aangetroffen en het bleef een gigantische klus om dit te verwijderen. “Met dure geavanceerde apparaten lukte het niet, wel met een plamuurmes.” De schoonmaak duurde 7 jaar en kostte € 40 miljoen.

Tot op de dag van vandaag is het onduidelijk welke oud-NAVO-medewerkers asbestslachtoffers zijn. “Het kan ieder moment openbaren en dan heb je een grote kans om binnen enkele maanden te overlijden.” Hoeveel asbestslachtoffers dit voormalige NAVO-kantoor heeft, kon onze gids niet zeggen. “Officieel weten we niet eens hoeveel mensen hier hebben gewerkt. Dat is allemaal geheim.”

Kapitalisme versus communisme

Na ruim twee uur stonden we weer boven, in het vredige Zuid-Limburgse landschap. Hier herinnert niets aan alle militaire activiteiten die hier hebben plaatsgevonden tijdens de Koude Oorlog. Hoewel dat wellicht ergens begrijpelijk is, bleef ik toch het onbestemde gevoel houden dat we zo niets leren van ons verleden. Die oorlog heeft toch 4 decennia de kapitalistische en communistische wereld in zijn greep gehouden en eigenlijk is het nog steeds actueel.