Vanwege mijn nieuwe baan bij Kennisplatform Duurzaam Gebouwd vierde ik dit jaar slechts één dag carnaval. Voorgaande jaren trok ik op zondag altijd naar het dorp waar ik opgroeide: Striepersgat (Valkenswaard), maar deze keer bleef ik in mijn woonplaats Oeteldonk (’s-Hertogenbosch) om de intocht van Prins Amadeiro mee te maken.
Foto rechts: De speech van Prins Amadeiro XXV voor Oeteldonk Centraol
Officieel start carnaval in Oeteldonk op zondag om 09:00 uur: in de Sint Jan met een carnavalsmis. Daarna komt Prins Amadeiro om 11:11 uur aan op het Bossche Centraal Station. Altijd op dezelfde plek: op perron 1 ligt een speciale tegel (de ‘stapsteen’) waarop hij uitstapt. Hier ontvangt burgervaojer Peer vaan den Muggenheuvel tot den Bobberd hem en zijn gevolg.
Wij waren net iets te laat, want op het station was het al een enorme drukte. Op perron 1 konden we dus niet meer komen, maar vanaf de corridor erboven hadden we toch een mooi plekje en konden we alle ceremoniële handelingen precies zien.
Prins Amadeiro XXV
Hoe goed die plek was, bleek 10 minuten later toen Prins Amadeiro, Zijn Adjudant en de Peer vlak voor onze neus voorbij liepen. De eerstgenoemde zwaaide en lachte vriendelijk en schudde af en toe handen: het was een echte prins met om zijn nek een krans van boerenkool. Officieel heet hij Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Amadeiro, Ricosto di Carnavallo, Ridder van het Reksam, Heer en Meester van Oeteldonk en deszelfs omliggende watervrije moerassen en zandwoestijnen enz, enz, enz. De eerste Prins Amadeiro stamt uit 1883 en inmiddels is Alphenaar Koos Woltjes sinds 2006 Prins Amadeiro XXV. Het eerste wat hij na aankomst deed, was onderaan de roltrap van ‘Oeteldonk Centraol’ speechen. Overigens nadat iedereen het volkslied van Oeteldonk heeft gezongen. Daarna vervolgde het gezelschap zich naar de markt, met een feestelijke intocht.
Knillis
Die tocht eindigt altijd met een omweg op de markt, waar hij ’s middags aankomt. Daar onthult hij boer Knillis, die symbool staat voor de oprichter van Oeteldonk. Hoog in een kraanwagentje maakt hij rondjes om Knillis, voordat hij het doek van de immense pop haalt. Die onthulling betekent het begin van drie dagen carnaval.
Wat Oeteldonk zo bijzonder maakt ten opzichte van de rest van Brabant, is dat iedere Bosschenaar eruit ziet als Knillis: een boerenkiel met daarop logo´s van voorgaande carnavalsedities. (En voor de vrouwen: met schrikkeljaar krijgt Knillis gezelschap van Hendrien, de huishoudster van de Peer.) Eventueel met een kikker op de schouder. Die kikker is het symbool van Oeteldonk: het is een verwijzing naar zowel het moeras in vroegere Bossche tijden als naar het woord ‘Oetel’.
In 2012 stonden Hendrien en Knillis op de Oeteldonkse Markt.
Oeteldonkse carnavalsliedjes
Het feit dat iedereen hetzelfde eruit ziet, symboliseert dat iedereen gelijk is en zorgt voor veel saamhorigheid. Dit laatste wordt onderstreept als typisch Oeteldonkse liedjes als ‘Lekker lekker lopen’, ‘Anoesjka’, ‘Blauw’ en ‘Wat is het stil’ in de kroegen te horen zijn. Iedere Bosschenaar zingt dan mee uit volle borst. Die boerenkiel en die liedjes vond ik een paar jaar geleden nog vreemd, maar inmiddels zie ook ik de charme ervan in. En dus vierde ik met Florieke dit jaar voor het eerst carnaval in een Bossche boerenkiel.
Einde carnaval
Het eind van carnaval vindt traditioneel plaats op dinsdagavond, als vlak voor middernacht Knillis wordt ‘begraven’. Prins Amadeiro haalt Knillis dan van zijn sokkel. Overigens ook erg mooi om mee te maken: na drie dagen feestvieren staan mensen echt te huilen bij het eind. Dat was overigens dit jaar niet aan mij besteed. Woensdagochtend zat ik namelijk vroeg in de auto, op weg naar mijn werk in Soesterberg.